شب چله به رسم دربار ناصری
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۴۱۲۳۸
همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: داریوش شهبازی، تهران پژوه، می‌گوید: «به طور کلی در تهران قدیم همچون دیگر نقاط این سرزمین، آیین ارزشمند «شب چله» برگزار می‌شده است. مردم در بلندترین شب سال بر پایه اعتقاد نیاکان خود، در خانه بزرگترها گرد می‌آمدند و آیین شب چله را برگزار می‌کردند و شب را تا دیرهنگام کنار هم می‌گذراندند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
او با بیان اینکه صاحب‌خانه با آجیل و شربت و شیرینی مرسوم آن روزگار به اصطلاح «شب‌چره» از میهمانان شب یلدا پذیرایی می‌کرد، می‌افزاید: «شربت مورد نظر هم از شیره انگور و سرکه تهیه می‌شد. کشمکش، نخودچی، گردو، خرما، توت خشک و... اقلام آجیل را تشکیل می‌داد. میوه‌هایی که از اواخر تابستان تا آن هنگام به نحوی نگهداری شده بودند، نیز بر سفره میزبان دیده می‌شد و گل سرسبد آن میوه‌ها هندوانه و انار بود، هر چند انگور و خربزه، ازگیل و ... هم از چشم‌ها دور نمی‌ماند.»
ترفند نگهداری میوه‌ها
در روزگاری که خبری از یخچال و سردخانه عمومی برای نگهداری میوه های شب چله نبود، مردم برای ذخیره میوه زمستانی خود چه ترفندی به کار می‌بردند؟
داریوش شهبازی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «آن روزگار خبری از سردخانه و دیگر امکانات امروزی، برای نگهداری میوه‌ها نبود و جاده و خودرو نیز وجود نداشت تا محصولات نقاط مختلف به دیگر شهرها منتقل شود، ولی باز هم تهرانی‌ها میوه‌ها را با تمهیداتی تا شب چله نگه می‌داشتند. انگور را در زیر خاک خشک و محیطی بی‌رطوبت و خربزه و هندوانه را در میان کاه و یا با آویزان کردن از سقف در اتاقی تاریک نگهداری می‌کردند. البته گاهی همه این زحمات بر باد می‌رفت، و میزبان بعد از یکی دو ماه از خراب شدن هندوانه یا خربزه هنگام مصرف با خبر می‌شد.»
در چنین شرایطی چاره‌ای جز استفاده از تنقلات خشک مانند توت و انجیر و مویز نبود تا این شب آیینی با دورهمی هر چند مختصر برگزار شده و بتوانند با گرمای دور همی، محفل خود را گرم کنند. البته این مراسم همه گاه با شاهنامه خوانی و تفال حضرت حافظ و نیز قرآن شریف مزین می شد. برخی خانواده‌ها قصه‌گو و روایت‌گو هم داشتند که مدتی هم به نقل سخن آنان اختصاص پیدا می کرد.
مجمع‌های مسی در اندرونی دربار
عکس‌هایی از دوره قاجار به جامانده است که به دلیل نوع خوراکی‌هایی مانند هندوانه و انار که در جلو زنان و مردان قرار داده شده، به نظر می‌رسد مربوط به شب یلدا باشد. البته در عکس‌ها خبری از کرسی نیست و انار و لبو همراه چند خوراکی دیگر در سینی‌هایی چیده شده و مقابل مهمانان قرار دارد.
داریوش شهبازی، تهران پژوه در باره عکس به جامانده از دوره قاجار می‌گوید: «زنان ناصرالدین شاه در داخل حرمسرا و اندرونی جشن‌هایی برپا می‌کردند و برای پذیرایی هم از خوراکی‌های مرسوم آن روزها استفاده می‌شد. اگر به جزییات عکس‌هایی که منسوب به دوره قاجار است دقت کنیم متوجه نوع پذیرایی می‌شویم و اینکه میوه و احتمالا شیرینی در مجمع‌های مسی چیده شده است.»
در برخی عکس‌های دوره قاجار، صندلی هم دیده می‌شود. داریوش شهبازی در این باره می‌گوید: «صندلی هم دیده می‌شود و این نشان می‌دهد عکس مربوط به دوره ناصری است. چون صندلی از اواسط دوره حکومت ناصرالدین شاه به ایران آمد. البته همه مردم هم روی صندلی نمی‌نشستند و فقط مخصوص شاه و بزرگان بود. قبل از آمدن صندلی به ایران، تخت‌هایی بود که شاهان از آن استفاده می‌کردند.»
کد خبر 816147 برچسب‌ها شب یلدا محله همشهری محلهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: شب یلدا محله همشهری محله داریوش شهبازی دوره قاجار میوه ها عکس ها شب چله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۴۱۲۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پرسپولیس، پرتماشاگرترین با بلیت 300 هزار تومانی
به گزارش "ورزش سه"، ورزشگاه آزادی که با صندلی‌گذاری طبقه دوم مدتهاست با عنوان استادیوم صد هزار نفری وداع کرده، باید حدود 78 هزار صندلی صندلی در خود داشته باشد اما با تخریب بخشی از ورزشگاه و ناتوانی در ساخت دوباره آن، تنها 45 هزار صندلی را روی خود می‌بیند.
به همین دلیل هواداران پرسپولیس با مانعی جدی برای پر کردن ورزشگاه مواجه بودند و مسئولان این باشگاه نیز تنها توانستند ظرفیت فروش بلیت تا همین حد را به دست بیاورند. اما بسیاری از تماشاگران این تیم با هجوم به استادیوم توانستند بدون بلیت وارد ورزشگاه شوند و به صورت فشرده و متراکم روی سکوهای استادیوم آزادی بنشینند.
بر اساس تخمین خبرنگاران حاضر در استادیوم آزادی چیزی حدود 55 تا 60 هزار نفر در ورزشگاه آزادی حضور داشتند که این عدد دو برابر تعداد تماشاگری است که در بازی همزمان دیدار تیمهای تراکتور و استقلال را از نزدیک تماشا کردند.
باتوجه به برگزاری همزمان این دو بازی در تهران و تبریز، هواداران پرسپولیس که در سالهای گذشته با ممنوعیت‌های مختلف امکان حضور تمام و کمال در ورزشگاه خانگی تیمشان را نداشتند، یک بار دیگر خود را به عنوان پرتماشاگرترین تیم فوتبال ایران در یک روز حساس ثابت کنند. البته شاید اگر استقلال با سپاهان در این ورزشگاه بازی داشت هم، این تعداد تماشاگر به ورزشگاه آزادی می‌آمد.
البته فراموش نکنید که باشگاه پرسپولیس با برچسب 300 هزار تومانی روی قسمت روبروی جایگاه گرانترین بلیت فوتبال ایران را به خود اختصاص داده اما در عین حال هواداران این تیم نیز سریعتر از همه جای ورزشگاه، بلیت این قسمت را خریداری می‌کنند.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند